کد مطلب:47306 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » قرآن

از ديدگاه قرآن، مؤمن تعريف شده است، ولي آيا حزباللهي نيز تعريفي دارد؟ وجه اشتراك و افتراق آنها در چيست؟

حزب اللّه مسلمانان راستين را گويند، در مقابل حزب شيطان; آناني كه از اغواهاي شيطان پيروي ميكنند. أَلاَ َّ إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُون; بدانيد كه حزب خدا رستگار و پيروزند

أَلاَ َّ إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطَـَنِ هُمُ الْخَـَسِرُون;(مجادله،19) بدانيد كه گروه وابسته به شيطان زيانكارانند(ر.ك: معارف و معاريف، سيد مصطفي حسيني دشتي، ج 4، ص 472، انتشارات صدر قم.)

واژة حزب اللّه در دو جاي قرآن آمده است: 1. سورة مائده، آية 56: وَمَن يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُو وَالَّذِينَ ءَامَنُواْ فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَـَـلِبُونَ ; و كساني كه ولايت خدا و پيامبر او و افراد با ايمان را بپذيرند ]پيروزند، زيرا[ حزب و جمعيت خدا پيروز ميباشد. 2. سورة مجادله، آيه 22: لآتَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الاْ ئَخِرِ يُوَآدُّونَ مَنْ حَآدَّ اللَّهَ وَ رَسُولَه...أُوْلَغكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلاَ َّ إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ; هيچ قومي را كه ايمان به خدا و روز قيامت دارد نمييابي، كه با دشمنان خدا و رسولش، دوستي كنند، هر چند پدران يا فرزندان يا برادران يا خويشان آنها باشند، آنها كساني هستند، كه خدا ايمان را، بر صفحة قلبشان نوشته، و با روحي از ناحية خودش، آنها را تقويت فرموده...، خدا از آنها خشنود، و آنها نيز از خدا خشنودند; آنها حزب اللّهاند، بدانيد حزب اللّه پيروز است. از مجموع دو آيه چنين استفاده ميشود، آن جا كه قرآن از حزب خدا، سخن به ميان آورده، روي مسئله حب في اللّه و بغض في اللّه و ولايت اولياي حق تكيه كرده است. قرآن كريم در آيه 56 سورة مائده، بعد از بيان مسئلة ولايت، و حكم به وجوب اطاعت خدا و اطاعت رسول و آن كس كه در حال نماز زكات پرداخته مولا اميرالمؤمنين عليميفرمايند: و من يتول اللّه و رسوله و الذين امنوا فان حزب اللّه هم الغالبون; و كساني كه ولايت خدا و پيامبر او و افراد.... در معناي حزب، يك نوع تشكل، هم بستگي و اجتماع، براي تأمين اهداف مشترك، نهفته است. در آية دوم نيز، بر روي مسئلة قطع رابطة دوستي از دشمنان خدا، تكيه ميكند; بنابراين خط حزب اللّه همان خط ولايت، و بريدن از غير خدا، و پيامبر و اوصياي او است.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي، ج 4، ص 433; همان، ج 23، ص 472، نشر دارالكتب الاسلامية.)

مسئلة ولايت به معناي خاص، و حبّ في اللّه و بغض في اللّه به معناي عام، از مسائلي است كه در روايات اسلامي، روي آن تأكيد فراوان شده است، تا آن جا كه سلمان فارسي، به اميرمؤمنان عليعرض ميكند: هر زمان خدمت پيامبر6 رسيدم، دست بر شانة من زد، و اشاره به تو كرده فرمود: اي سلمان! اين مرد و حزبش پيروزند.(ر.ك: تفسير برهان، ج 4، ص 312.)

از امام صادقنيز روايت شده كه فرمود: نحن شيعتنا حزب اللّه و حزب اللّه هم الغالبون; حزب اللّه، ما و شيعيانمان هستيم و حزب اللّه پيروز است.(ميزان الحكمه، محمدي ري شهري، ج 3، ص 379، نشر مكتب اعلام اسلامي.) مولي عليدر نامة 46، نهج البلاغه، ويژگيها و خصوصيات حزب اللّه را چنين بيان ميدارد: خوشا به حال آن كس، كه مسئوليتهاي واجب، را در پيشگاه خدا به انجام رسانده، و در راه خدا، هرگونه سختي و تلخي را به جان خريده، و به شب زندهداري پرداخته است. و اگر خواب بر او چيره شده، بر روي زمين خوابيده و كف دست را بالين خود قرار داده، و در گروهي است كه ترس از معاد، خواب را از چشمانشان ربوده، و پهلو از بسترها گرفته و لبهايشان به ياد پروردگار در حركت و با استغفار طولاني، گناهان را زدودهاند آنان حزب خداوندند و همانا حزب خدا رستگار است.

از جمله ويژگيهاي بارز حزب اللّه، كه در آيات و روايات، به آن تصريح شده، يكي مسئلة غلبة حزب اللّه، و ديگري مسئلة فلاح و رستگاري است، كه در حزب خدا مطرح ميباشد.

خصوصيت ديگري كه از آية 22 سورة مجادله، به دست ميآيد، اين است كه: حزب اللهيها كساني هستند كه به خداوند و روز قيامت ايمان دارند، يعني ايمان از ويژگيهاي حزب اللّه محسوب ميشود، و لذا نميشود كسي مؤمن به خدا باشد، اما حزب اللّهي نباشد، يا حزب اللهي باشد، اما به خداوند و روز قيامت، ايمان نداشته باشد; پس هر مؤمني حزب اللهي است، و هر حزب اللهي نيز مؤمن است.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ذيل آيات مورد بحث.)